Thưa thầy cô
và các con học sinh yêu quý, chúng ta thường nói tuổi học trò là tuổi vô tư
nhất, đáng yêu nhất và cũng thích phiêu lưu nhất. Nên hôm nay thư viện trường
THCS Thượng Cát hân hạnh giới thiệu cuốn sách có tiêu đề là “Dế mèn phiêu lưu
ký”
Câu chuyện kể về hành trình phiêu lưu
của Dế Mèn và về sau là cùng người bạn đồng hành Dế Trũi. Trên chặng đường lang
bạt ấy, Dế Mèn gặp gỡ nhiều loài vật khác nhau, trải qua nhiều thử thách và
cũng có thêm nhiều bài học quý báu.
Nhà văn Tô Hoài là một cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền
văn học Việt Nam hiện đại. Ông là tác giả của hàng trăm cuốn sách. Trong đó nổi
tiếng nhất là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” viết cho thiếu nhi từ những năm
trước cách mạng. Ban đầu truyện có tên là “Con Dế Mèn”phát hành năm 1941. Sau
đó năm 1955, Tô Hoài viết thêm 7 chương cuối của truyện và gộp 2 chuyện vào với
nhau để thành truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký” như ngày nay.
Tác phẩm nổi tiếng “Dế mèn phiêu
lưu ký” được đánh giá là cuốn truyện kí về loài vật dành cho
lứa tuổi thiếu nhi hay nhất từ trước Cách mạng tháng Tám đến nay. Dế Mèn phiêu
lưu ký không chỉ là cuộc phiêu lưu quanh quẩn bên dòng sông Tô Lịch rất đỗi
thân quen mà còn vượt qua biên giới của đất nước Việt Nam thân yêu, chu du trên
rất nhiều quốc gia và trở thành bạn đồng hành của biết bao thế hệ thiếu nhi
Việt Nam và thế giới.
Nội dung cuốn sách gồm 10 chương, kể về những cuộc phiêu lưu của
Dế Mèn qua thế giới muôn màu muôn vẻ của những loài vật nhỏ bé.
Chương 1: Kể
về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
Chương 2 – 9:
Kể về những cuộc phiêu lưu của Mèn, với người bạn đường là Dế Trũi.
Chương 10: Kể
về việc Mèn cùng Trũi về nhà và nghỉ ngơi, dự tính cuộc phiêu lưu mới.
Theo bước chân của Dế Mèn, chúng ta sẽ được lạc vào thế giới
loài vật gần gũi, thân thương với toàn những con vật gắn chặt với đời sống thôn
quê dân dã như: bác Xiến Tóc, Võ sĩ bọ ngựa, Châu Chấu Voi, Ếch Cốm, Chuồn
Chuồn…Tô Hoài đã “vẽ” nên một thế giới với muôn vàn những tình cảm mới lạ,
những ham thích thiết thực và đầy phiêu lưu, những rung động tinh tế trước vẻ
đẹp cuộc đời và thiên nhiên.
Sinh ra trong gia đình nhà Dế, Mèn ra ở riêng khi mới được 3
ngày tuổi. Từ đây, cuộc sống đầy màu sắc nhưng cũng không ít lần phải trả giá
của Mèn bắt đầu.
Ngay từ khi bước vào chương 1 của cuốn sách, các bạn sẽ bắt gặp
một chú Dế Mèn sống độc lập từ nhỏ, bởi sống độc lập nên chú đã biết “lo xa”, biết “ăn
uống điều độ và làm việc có chừng mực” để có một cơ thể cường tráng và
khoẻ mạnh với “đôi càng mẫm bóng”,
những cái vuốt cứ “cứng dần và nhọn
hoắt”, bởi thế chú tự hào lắm, chú bộc bạch như thế này “…Tôi đi đứng oai vệ. Mỗi bước đi, tôi làm điệu
dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu. Cho ra kiểu cách con
nhà võ. Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm. Khi tôi to tiếng
thì ai cũng nhịn, không ai đáp lại. Bởi vì quanh quẩn ai cũng quen thuộc mình
cả. Không nói, có lẽ họ nể hơn là sợ. Nhưng tôi lại tưởng thế là không ai dám
ho he. Ấy vậy, tôi cho là tôi giỏi. Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông
cuồng là tài ba….”.
Kết thúc chương 1 là sự mở ra của chương 2 với cuộc phiêu lưu
bất ngờ của Mèn khi bị bắt làm đồ chơi cho những cậu bé con tinh nghịch. Cái
tính ngông nghênh, hống hách của Mèn vốn đã nhờ có bài học của Dế Choắt mà giảm
đi phần nào thì nay lại trở lại như xưa khi bị cuốn vào trò chơi chọi dế của
các cậu choai choai ở trong ngôi làng. Thế nên Mèn lại được bác Xiến Tóc dạy
cho một bài học nhớ đời. Lần này thì cậu ta đã tỉnh ngộ mà âm thầm nghĩ cách và
chờ đợi thời cơ để thoát khỏi nơi giam giữ của lũ trẻ, trở về với thế giới tự
do.
Lật giở từng trang sách, đến trang 33 các bạn sẽ được chứng kiến
cuộc trở về thăm nhà trước khi ra đi để mở rộng tầm mắt, để học khôn, học giỏi
của Mèn và cuộc gặp gỡ bất ngờ mà trở thành tri âm giữa Mèn và Trũi trong
chương 3 và 4. Cuộc hành trình trở về của Mèn trải qua những gian nan, vất vả
nhưng Mèn cũng đã kịp làm được việc tốt đầu tiên trong đời đó là giúp chị Nhà
Trò thoát nạn khỏi lũ Nhện hung ác. Được sự ủng hộ của mẹ và kết thân với
người bạn tri kỷ là Dế Trũi, Mèn càng có động lực để thực hiện lý tưởng của
mình, muốn được thoả chí nguyện đi đây đi đó "đời
trai mà không biết bay nhảy, biết đó biết đây thì cuộc sống sẽ nhạt nhẽo
lắm".
Từ chương 5 trở đi, các bạn sẽ thấy Mèn
bước vào những cuộc phiêu lưu đầy gian nan, nguy hiểm với cơ man là biến cố và
rủi ro, nhưng Mèn đã từng bước vươn lên tự điều chỉnh, tự nhận thức để trở
thành con người giàu lý tưởng và ham hiểu biết.
Đầu tiên Mèn cùng Dế Trũi sau những ngày dài lênh đênh trên sông
nước, có lúc tưởng phải vùi thân dưới những con sóng bạc đầu, đã trôi dạt đến
Vương quốc đầm lầy của đại vương Ếch Cốm và thầy đồ Cóc. Những tưởng đã thoát
nạn mà nào có được yên. Vậy Mèn và Trũi đã gặp nạn gì và cả hai đã làm gì để
qua cơn nguy hiểm, thoát ra khỏi lãnh thổ của đại vương Ếch Cốm.
Sau khi thoát khỏi Vương quốc Đầm Lầy, cả hai lại lạc vào Làng
Cỏ May, nơi có những cư dân giàu tinh thần thượng võ, tham gia cuộc thi đấu võ,
Mèn đã được tôn lên làm thủ lĩnh với cuộc sống an nhàn, sung sướng.
Dù trải qua biết bao sóng gió nhưng cuối cùng chuyến đi cũng đã
hoàn thành khi ước mơ về một thế giới đại đồng mà ở đó “muôn loài cùng nhau kết thành anh em” của
Mèn đã thành sự thật. Cậu trở về quê hương, nơi cậu đã sinh ra và lớn lên, tận
hưởng những ngày thư thái, "nằm
duỗi chân nhìn lên qua khe cỏ ấu, thấy mảnh trời xanh biếc như ước vọng đời
mình đương bay xa" và lòng lại hướng về những hành trình mới,
những chân trời mới…
Dưới ngòi bút tài hoa của nhà văn Tô Hoài các nhân vật điển hình
hiện ra thật rõ nét và sống động. Các bạn sẽ thấy mình trong hình ảnh của
anh Dế Mèn có lúc huênh hoang ranh mãnh, có lúc hung hăng xốc nổi, lại có lúc
năng nổ, xông xáo, trẻ trung; hình ảnh những người bạn, người hàng xóm của mình
qua chú Dế Trũi; cô Nhà Trò hay bác Xiến Tóc...Một thế giới con người hiện ra
sinh động qua thế giới của những loài vật tưởng chừng như nhỏ bé.
Qua tập truyện này nhà văn đã khẳng định trong cuộc sống ai cũng
có lúc mắc phải những sai lầm, có thể hết sai lầm này đến sai lầm khác, nhưng
quan trọng hơn hết đó là sau mỗi lần sai lầm ấy chúng ta lại rút ra được một
bài học, tích lũy thêm cho mình một kinh nghiệm sống ở đời.
“Dế Mèn phiêu lưu ký” thấm đẫm tình yêu thương, ca ngợi lý tưởng hòa bình và
tình bạn cao đẹp. Cuộc phiêu lưu của Dế Mèn không chỉ đơn giản là tác phẩm dành
cho thiếu nhi, mà hơn hết chúng đều chứa đựng một thông điệp ý nghĩa lớn đến
tất cả mọi người, đó là tình đoàn kết, khao khát cho sự hòa bình và nghị lực
phi thường trước mọi khó khăn. Chỉ với một nhân vật chú dế nhỏ bé, nhưng tác
giả lại muốn truyền tải rất nhiều bài học đến con người, do đó rất đáng để
chúng ta suy ngẫm.
Xin mời Thầy cô và các con học sinh tìm đến cuốn sách “Dế mèn phưu lưu ký” tại
thư viện trường THCS Thượng Cát để đọc nhé